როგორ ხდება სპერმის წარმოქმნა
ჰორმონები გადამწყვეტ როლს ასრულებს სპერმის მომწიფებაში (სპერმატოგენეზში). ჰიპოფიზის ჯირკვალი გამოიმუშავებს ჰორმონს, სახელწოდებით ფოლიკულ-მასტიმულირებელი ჰორმონი (FSH). ამავე დროს გამომუშავდება მალუთეინიზებელი ჰორმონი (LH). აღნიშნული ჰორმონები ახდენენ ქალის ორგანიზმში კვერცხუჯრედების მომწიფებას, ხოლო მამაკაცის ორგანიზმში პასუხისმგებელნი არიან სპერმის უკრედების ფორმირებაზე.
თავდაპირველად, სპერმის წარმოქმნა და მომწიფების პროცესი შესაძლოა ჟღერდეს როგორც ძალიან ხანმოკლედ, რადგან მხოლოდ ორ-სამ თვეს გრძელდება (ანუ ყოველ სამ თვეში „სპერმატოზოიდების ახალი ნაკრები“ ფორმირდება ეპიდიდიმისში (სათესლეებში)). თუმცა პირველ რიგში სრულად მომწიფებული სპერმატოზოიდებია, რომელთაც აქვთ კვერცხუჯრედის განაყოფიერების შესაძლებლობა. ორიდან სამ თვემდე პერიოდი საკმარისად დიდი შესაძლებლობების ფანჯარაა სპერმის დარღვევების განვითარებისთვის.
მამაკაცის ორგანიზმში წარმოქმნილი სპერმატოზოიდების რაოდენობა დამოკიდებულია მრავალ სხვადასხვა ფაქტორზე, მაგალითად, მის გენეტიკაზე, გარემოზე, ფიზიკურ მდგომარეობაზე და სქესობრივი კავშირის სიხშირეზე. ამრიგად, სპერმის რაოდენობა შეიძლება განსხვავდებოდეს თითოეულ ინდივიდში. სქესობრივი გზით სექსუალურ მომწიფებულ მამაკაცს დაახლოებით ორი-სამი მილიარდი სპერმატოზოიდი აქვს ნებისმიერ დროს. მაგრამ იმის გამო, რომ სპერმატოზოიდების განახლება თესლგამომყოფ მილაკებში მუდმივად ხდება, ეს რეზერვები ყოველთვის მომწიფების სხვადასხვა ეტაპზე მყოფი სპერმატოზოიდების ნარევს წარმოადგენს.
რა ჭირდებათ სპერმატოზოიდებს
სპერმის უჯრედების მომწიფების პროცესში ორგანიზმი საჭიროებს სპეციალურ საკვებ ნივთიერებებს, როგორიცაა ამინომჟავები, მიკრონუტრიენტები, ვიტამინები და ვიტამინების მსგავსი ნივთიერებები განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე. ოპტიმალური წინაპირობა ნორმალური და ჯანსაღი სპერმატოგენეზისთვის გარანტირებულია მხოლოდ ამ სპეციალური სასიცოცხლო ნივთიერებების არსებობით.
გარკვეულმა ცხოვრებისეულმა სიტუაციებმა და ცხოვრების არაჯანსაღმა წესმა შეიძლება სწრაფად გამოიწვიოს ამ ნივთიერებების დეფიციტი, რაც უმეტეს შემთხვევაში შეუმჩნეველია. თუმცა, უპირველეს ყოვლისა, სპერმატოზოიდებზე უარყოფითად მოქმედებს გარემოს ფაქტორები, როგორიცაა ინფექციები, მედიკამენტები და რენტგენის სხივები.